Als het meezit (of – vanuit een ander perspectief – tegenzit) wordt met ingang van 1 januari 2025 de WGS van kracht. WGS staat voor Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden. Deze wet regelt voor samenwerkingsverbanden de informatie-uitwisseling. Enerzijds wordt het samenwerkingsverband voorzien van een wettelijke grondslag voor informatie-uitwisseling, anderzijds wordt er rekening gehouden met de belangen die voortvloeien uit het recht op bescherming van persoonsgegevens.
Artikel 1.3 lid 5 van deze wet stelt het volgende: ‘De deelnemers vormen een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid’. Betekent dit dat een Zorg- en Veiligheidshuis (ZVH) geen stichting of gemeenschappelijke regeling (GR) kan zijn? Dat zou wel heel ingrijpend zijn als we zien hoeveel ZVH-en reeds op deze wijze zijn vormgegeven.
Onderscheid brede en enge zin Zorg- en Veiligheidshuis
Om het antwoord hierop te geven moeten we onderscheid maken tussen twee begripsopvattingen van het zorg- en veiligheidshuis (ZVH).
Het ZVH is een netwerkorganisatie van ketenpartners die informatie uitwisselen. In bijgaande afbeelding wordt dit netwerk weergegeven. Zowel de blauwe bolletjes als de oranje vormen samen het ZVH. Het ZVH in brede zin. De wet wil voorkomen dat een dergelijk netwerk wordt geïnstitutionaliseerd. Anders gezegd; de wet wil niet dat gemeente, politie, OM en andere ketenpartners samen een GR oprichten waar medewerkers in dienst komen.
Memorie van toelichting WGS
In de memorie van toelichting op de WGS wordt dit als volgt geformuleerd: ‘Het samenwerkingsverband neemt geen medewerkers in dienst. Aangezien het samenwerkingsverband geen zelfstandige juridische entiteit wordt (want het is een netwerk – HS), is indienstneming van medewerkers immers niet mogelijk. De medewerkers blijven in dienst van de deelnemers.’
Maar de Zorg- en Veiligheidshuizen die nu een stichting of GR vormen zijn geen geïnstitutionaliseerde samenwerkingsverbanden in de zin van de WGS. Het zijn gemeenten die samenwerken om de beheersfunctie van het ZVH samen vorm te geven. Het gaat alleen over het ZVH in enge zin. Over het oranje bolletje.
In de memorie van toelichting wordt dit ook duidelijk verwoord: “Dit wetsvoorstel laat onverlet dat de deelnemers kunnen overeenkomen om, indien nodig voor de beheersmatige ondersteuning, gebruik te maken van hierop toegesneden rechtsvormen, zoals bijvoorbeeld een stichting of een gemeenschappelijke regeling.”
Wat is de impact?
Beheersmatige ondersteuning is daarbij een cruciale term. De procesregisseurs in dienst van het ZVH bieden beheersmatige ondersteuning. Zij zorgen ervoor dat de ketenpartners met elkaar in contact komen. Zij faciliteren de informatie-uitwisseling. De betrokken ketenpartners blijven in dienst van de ketenpartner. Kortom, de WGS brengt mijns inziens in dit opzicht geen aardverschuiving op gang.
Hans Silfhout
Hans schittert bij het omzetten van ideeën en wensen naar daadwerkelijke uitvoering en realisatie. Hans werkt enthousiasmerend en slecht alle barrières.