Een krachtige doorontwikkeling van het Zorg- en Veiligheidshuis Westelijke-Mijnstreek

Het Zorg- en Veiligheidshuis voorkomt en doorbreekt stagnatie in de aanpak van complexe zorg- en veiligheidscasuïstiek. Als er sprake is van maatschappelijke onrust of een veiligheidsrisico fungeert het Zorg- en Veiligheidshuis als de spil in een netwerk van ketenpartners met een adviserende en verbindende rol. Het doel is niet alleen om acute problemen op te lossen, maar ook om structurele oplossingen te bieden die de kern van het probleem aanpakken. Lotte Heijgelen, Strategisch Adviseur Openbare Orde en Veiligheid bij de gemeente Sittard-Geleen, legt uit: “Vanuit de gemeente is onze ambitie om altijd samen te streven naar 100% veilig. Dit betekent dat we niet alleen kijken naar de acute veiligheidsproblemen, maar ook naar de zorg en ondersteuning die nodig zijn om deze problemen structureel aan te pakken. Op het moment dat er een veiligheidsprobleem is, ligt de oplossing vrijwel altijd aan de zorgkant. Natuurlijk kunnen we met veiligheidsmaatregelen het acute probleem oplossen, maar voor een duurzame oplossing is ook zorg nodig.”

Opdracht helder krijgen

Er was al geruime tijd een bestuurlijke wens vanuit gemeenten om de financieringsstructuur te vereenvoudigen. Bovendien was het Zorg- en Veiligheidshuis oorspronkelijk onderdeel van de taken van het team Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente, maar bestond de wens om dit verband zelfstandiger te positioneren. “We waren zowel opdrachtgever als opdrachtnemer, wat de situatie bemoeilijkte”, vertelt Lotte. “Gezien het Zorg- en Veiligheidshuis steeds meer rol krijgt vanuit de landelijke meerjarenagenda, was het logisch om deze onafhankelijk te positioneren naast ons team in plaats van erin verweven te blijven.”

Henk van Rhee van SQALE voegt toe: “De eerste stap is om de opdracht concreet te maken en een plan van aanpak te formuleren. We hebben samen met de gemeenten een opdracht opgezet, bestaande uit meerdere stappen die steeds zorgvuldig werden geëvalueerd en indien nodig bijgesteld om zo stap voor stap vooruitgang te boeken.” De doorontwikkeling van het Zorg- en Veiligheidshuis betekende een herijking op meerdere vlakken. De opdracht bestond onder andere uit het aanscherpen van de missie, visie en ambitie, het bepalen van de taken en benodigde organisatiestructuur, het in kaart brengen van de kosten en het ontwikkelen van een goede manier om de kosten te verdelen over de drie gemeenten. Henk: “Het proces werd benaderd vanuit de gedachte ‘Hoe zou het Zorg- en Veiligheidshuis er idealiter uitzien?’ zonder belemmerd te zijn door de huidige situatie, historie en heilige huisjes. Het was bijna als het opstellen van een compleet bedrijfsplan.”

Gemeenschappelijke deler

Lotte vervolgt: “Voor ons was het belangrijk dat er rekening gehouden werd met alle belangen. Hoe kunnen we die samenbrengen in een gemeenschappelijke deler en in een voorstel vastleggen? Dat was soms best even zoeken met elkaar. SQALE was daarin van toegevoegde waarde door altijd te streven naar een resultaat waar iedereen achter staat: zowel bestuurders en ambtenaren van de drie gemeenten als de mensen van het Zorg- en Veiligheidshuis zelf.” De doelgerichtheid en bereidheid van SQALE om alles te doen wat nodig was, maakten het verschil. “Ik kon Henk volledig vertrouwen en hem alles vertellen wat nodig was om hem ook een stap vooruit te helpen. Zonder dat vertrouwen zou het veel complexer zijn geweest. Het heeft mij geholpen dat Henk soms even spiegelde en neutraal bleef, ondanks dat wij als Sittard-Geleen de opdrachtgever zijn. Dat heeft ervoor gezorgd dat de belangen van alle drie de gemeenten goed werden behartigd.”

Andersom speelde Lotte ook een cruciale rol in het vertalen van de behoeften naar SQALE. Henk vult aan: “Lotte heeft een essentiële rol gespeeld als ambtelijk opdrachtgever. Ze voelde vooraf al aan wat gevoelig lag en wat niet, wat ons enorm heeft geholpen. Ze heeft namens de drie gemeenten de belangen heel goed gescheiden, wat geen gemakkelijke taak is, aangezien gemeente Sittard-Geleen vijf keer zo groot is als de andere twee gemeenten. Een goede opdrachtgever is de helft van onze opdracht.”

Implementatie

Inmiddels staat de organisatie aan de vooravond van de implementatie van de nieuwe structuur en werkwijze. Dat gaat volgens Lotte veel opleveren. “In de toekomst zal er geen discussie meer zijn over de organisatie en besluitvorming binnen het Zorg- en Veiligheidshuis. Alles is nu onderbouwd, vastgelegd en breed gedragen. Voor de gemeente Sittard-Geleen betekent dit dat zij nu veel duidelijker en zakelijker als opdrachtgever kunnen opereren. Bovendien zijn deze veranderingen grotendeels achter de schermen doorgevoerd, zonder dat de operationele kant werd verstoord. De medewerkers hebben geen negatieve implicaties ondervonden, wat essentieel is voor het behoud van de kwaliteit en stabiliteit binnen het team.”

“Wat ik zelf heel krachtig vind aan SQALE is hun aanpak”, besluit Lotte. “Ze streven naar duidelijke resultaten, maar blijven flexibel in hun proces. Er werd ruimte gelaten voor de mensen die erbij betrokken zijn om mee te bepalen hoe de stappen gezet werden. Deze benadering zorgde ervoor dat we ons als organisatie verantwoordelijk en eigenaar bleven voelen, terwijl we tegelijkertijd werden ontzorgd.”